امام مردم/ اصفهان زیبا

اگر سایر جوامع زمان، امام و اندیشه‌های بلندش را نه از پی غبار شیطنت، عناد، کینه و غرض‌ورزی که خالص و زلال و واقعی درک می‌کردند، در آن صورت به میزان اعتقاد و اهمیت امام به دموکراسی واقعی پی می‌بردند.

به‌طورکلی در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) حکومت نه‌تنها از مردم جدا نیست، بلکه به‌مثابه ابزاری پرقدرت در اختیار خواسته‌های مردم است؛ زیرا حکومت در نگاه ایشان جنبه ابزاری به‌منظور تحقق عدالت اجتماعی و به کمال و سعادت رساندن مردم دارد؛ پس حکومت از آن مردم است و مردم نیز به‌وجودآورنده و ادامه‌دهنده و درنتیجه پشتیبان و یاور حکومت هستند؛ چراکه آن را از آن خود می‌دانند؛ به همین خاطر با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و استقرار نظام جمهوری اسلامی در این کشور ایشان در برابر هرگونه سلطه، استبداد و دیکتاتوری یا تحجر و تفریط موضع روشنگرانه‌ای گرفتند؛ به‌عنوان‌مثال، در جایی با صدای رسا فرمودند: «میزان رأی ملت است.»

امام(ره) همچنین در تعریف و تبیین نظام جمهوری اسلامی موردنظر خود با نگرشی کاربردی و عملیاتی، خطاب به مردم مسلمان ایران چنین می‌فرمایند: «امروز دیگر مثل سابق نیست که یک لیستی درست بکنند و بفرستند هر جا، این‌ها باید بشود؛ غیر از این‌ها نباید بشود. یا یک دسته مأمور بفرستند سر صندوق‌ها هر کاری دلشان می‌خواهد بکنند. امروز اختیار دست خود شماهاست و احدی حق ندارد که تصرف بکند.» امام عزیز همچنین در دوران مبارزات در خصوص هدف قیام و مبارزه یا بیان جهت‌گیری انقلاب اسلامی ایران آشکارا فرمود: «در تمام زمینه‌ها ما در مسیر منافع مردم گام برمی‌داریم و بر اساس صلاح مردم و در پاسخ‌گویی به آرمان اسلامی عمل می‌کنیم.» ایشان در بیانی دیگر با صراحتی آشکار حکومت و دولت را در خدمت مردم می‌دانند و می‌فرمایند: «دولت مال مردم است، بودجه مملکت از جیب مردم است، شما نوکر مردم هستید، دولت‌ها خدمتگزار مردم هستند و هی لفظا نگویید من خدمتگزار مردم هستم و عملا تو سر مردم بزنید و این ارباب‌های بیچاره‌تان را پایمال کنید.»

رابطه مردم و دولت و نقش آن در بقا و استمرار حکومت

درباره رابطه هماهنگ و دوجانبه میان مردم و دولت و نقش آن در بقا و استمرار حکومت و نظام فرمودند: «همه ملت از دولت‌اند و دولت هم از ملت است. دولت و هرچه متعلق به دولت است، خدمتگزار ملت است و ملت هم پشتیبان دولت. تا این هماهنگی میان همه قشرها هست، جمهوری اسلامی آسیب نخواهد دید.»

نهایت اینکه ایشان در لباس رهبر و بنیان‌گذار انقلاب به‌عنوان یک عالم دینی و فقیه شیعی برجسته و متخصص شئون و احکام دین اسلام در عرصه حکومت هستند. پیروانش را تابع و دنباله‌رو ملت و مردم می‌دانند و مطرح می‌کنند که خدا به ما چنین حقی را نداده است که چیزی را بر مردم تحمیل کنیم: «ملت ما هر طور رأی داد، ما هم از آن‌ها تبعیت می‌کنیم. ما حق نداریم. خدای تبارک‌وتعالی به ما حق نداده است، پیغمبر اسلام به ما حق نداده است که به ملتمان یک چیزی را تحمیل بکنیم.» درواقع نقش ابزاری و خدمتگزاری دولت در برابر مردم امری آشکار، بدیهی و غیرقابل‌انکار است؛ ازاین‌رو امام خدمتگزاری را در برابر فرمانروایی مطرح می‌سازند. از دید ایشان، فرمانروایی غلط و خدمتگزاری صحیح است و لاغیر. بیان ایشان این موضوع را با وضوح موردتوجه قرار داده است: «مسئله، مسئله خدمتگزاری دولت به ملت است، نه فرمانفرمایی دولت به ملت. همین فرمانفرمایی جدا می‌کند شما را از ملت و ملت را از شما، و منشأ مفاسد زیاد می‌شود.»

درنهایت این روزها که دولتی مشابه همان دولت اوایل انقلاب، روزهای پایانی عمر خود را سپری می‌کند، باید با مشارکتی فراگیر و بصیرانه به سخن امام آینه‌ها که فرمود: «نگذارید انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان بیفتد» جامه عمل بپوشانیم.