اخلاق زیبا

از سوی دیگر، اخلاق رسانه‌ای با ارزش‌ها و هنجارها سروکار دارد؛ ارزش‌ها و هنجارهایی که از درون فرهنگ جامعه و در جامعه اسلامی، از درون فرهنگ اسلامی سر بر می‌آورد؛ ازاین‌رو، اخلاق رسانه‌ای اگرچه تابع اصول و قواعدی کلی و جهان‌شمول است؛ اما به سبب نشئت‌گرفتن آن از مجموعه ارزش‌های بطن جامعه، می‌تواند از جامعه و فرهنگی به جامعه و فرهنگ دیگر متفاوت و متغیر باشد.

«اخلاق رسانه» نقطه تلاقی علم «اخلاق» با «رسانه» است و به‌عنوان یک الزام می‌بایست در رسانه‌های شنیداری، دیداری و مکتوب، رعایت شود تا درنهایت اخلاق اجتماعی شکل بگیرد.

اخلاق رسانه می‌تواند با قواعد اخلاق فردی متفاوت باشد. رسانه در راستای وظیفه آموزش‌دهی به مخاطب به‌عنوان یکی از اهداف اصلی، ممکن است خود را ملزم به هدایت جامعه به سمت امور اخلاقی بداند. توجه به مبانی اخلاقی در یک رسانه باعث می‌شود که مخاطب به آن رسانه و برنامه‌هایی که روی آنتن می‌برد یا خبرها و گزارش‌هایی که منتشر می‌کند، با جدیت بیشتری توجه نشان دهد و آن را به‌عنوان راهکاری پیشنهادی برای زندگی صحیح، اساسی‌تر تلقی کند.

خبررسانی و اطلاع‌رسانی یکی از کارکردهای اصلی رسانه‌هاست و این کارکرد در کنار دوکارکرد دیگر، شامل آموزش و سرگرمی، یک رکن اساسی کار وسایل ارتباط‌جمعی را شکل می‌دهد.

چنانچه اخلاق رسانه‌ای را در اسلام تابع گفتمان فرهنگی و یا جهان‌بینی فراگیری بدانیم که احکام و اصول و ارزش‌های اسلامی را در سایر ابعاد زندگی بشر نیز تحت تأثیر قرار داده و چارچوب وظایف فرد مسلمان را در آن قالب روشن ساخته، اخلاق خبررسانی را نیز بایستی در ذیل جهان‌بینی و پارادایم تفکر، اخلاق و اصول اسلامی دانست.

ارزش‌های اخلاقی اسلام جزیره‌های جدا از هم نیستند که هر یک را فارغ از دیگری و به‌گونه‌ای مطلق بتوان مبنای عمل قرار داد. اسلام مجموعه‌ای به‌هم‌پیوسته از هنجارها و اصول و فلسفه‌هاست که هر یک مکمل دیگری است.

ازآنجاکه برخی به سواد رسانه کمتر توجه می‌کنند، نقد، تحلیل و تفسیر را با تخریب، تضعیف و توهین اشتباه می‌گیرند و به رسانه ضربه می‌زنند؛ درصورتی‌که مزیت همه رسانه‌های امروز به نقد و تحلیل و انتقاد درست و اخلاقی است؛ چراکه نقد و انتقاد موجب رشد و تعالی و ارتقا می‌شود.

کسی که منطق استدلال و بیان قوی داشته باشد، به تخریب روی نمی‌آورد. محدوده نقد، فضای بازی است که موجب رشد و تعالی خواهد بود.