××× سمیرم سرزمین هزار چشمه ×××

صنعتگرانی که با ساختن جایگاهی چشم‌نواز برای نگهداری این مایه حیات، از آن به عنوان عنصری برای زیبایی بنا بهره برده‌اند. حوض‌ها را با شکل‌های مختلف هندسی دیده‌ایم؛ چهارگوش، مستطیل، لوزی و دایره یا ۶، ۸، ۹، ۱۲ و ۱۶ گوشه و در دوره قاجار صلیبی و بیضی نیز وجود داشته است.محمدکریم پیرنیا در کتاب «آشنایی با معماری اسلامی ایران» درباره شکل حوض و دلیل چندضلعی ساختن آن می‌نویسد: «در جلوی کوشک اصلی باغ‌ها معمولاً یک استخر به شکل مربع یا مستطیل وجود داشته است. استخرهای گرد، پیش از ورود دین اسلام به ایران و اوایل اسلام معمول بوده، اما بعدها به‌کار نمی‌رفته است. حوض بیضی شکل را هیچ‌وقت نمی‌ساختند و اعتقاد بر این بوده که آب در حوض بیضی زودتر گندیده می‌شود. بعدها این حوض‌ها یک شکل هندسی منظم و ساده از ۶ ضلعی تا ۱۲ ضلعی به‌خود گرفته است.»با شروع دوره اسلامی و توجه بیشتر به طهارت و پاکی و نیز تزئین بناها، حوض با کاربردها و تزئینات متنوع از عناصر مهم معماری اسلامی شد. ساخت حوض (به‌ویژه حوض فواره‌دار) ابتدا در مساجد، سپس در کاخ‌ها و باغ‌ها رواج پیدا کرد.به نظر می‌رسد در مساجد، احداث حوضی متناسب با ابعاد جلوخان‌ها الگویی رایج بوده است. این حوض‌ها وسط جلوخان و روبه‌رو یا در امتداد محور تقارن پیش‌طاق ورودی قرار می‌گرفت؛ مسجد امام و مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان، مسجد جامع یزد و امام تهران از نمونه‌های آن است.حوض ایرانی با ماهی قرین است و شعر پیغام ماهی‌ها از شاعر شهیر اهل کاشان، سهراب سپهری در همین رابطه خالی از لطف نیست و شاید در اولین تصور ذهنی حوض‌های بیرونی و اندرونی محوطه تاریخی باستانی حمام فین را به خاطرتان بیاورد.«رفته‌بودم سر حوضتا ببینم شاید، عکس تنهایی خود را در آبآب در حوض نبودماهیان می‌گفتند:, ...ادامه مطلب